Luister goed naar me, stelletje snobs: er bestaan in deze wereld kunstenaars die conventies uitdagen met een durf die naar het sublieme neigt, en Yang Shuanming is daar een van. Deze man afkomstig uit het district Lan, in de provincie Shanxi, heeft de bijzondere prestatie geleverd de traditionele Chinese kalligrafie te transformeren in een olympische prestatie van creatieve uithoudingsvermogen. Houder van twee Guinness-wereldrecords, het grootste accordeonboek met 814,26 vierkante meter [1] en de grootste lijstententoonstelling met 15.289 stukken [2], belichaamt Yang Shuanming dat zeldzame soort kunstenaars die de grenzen van hun kunst durven herdenken terwijl ze de millenniaoude essentie respecteren.
De praktijk van Yang Shuanming, gericht op de “holle karakters met één streek” en zijn “gecombineerde karakters”, verdient serieuze aandacht zoals men die aan belangrijke artistieke openbaringen besteedt. Want achter de schijnbare eenvoud van deze techniek schuilt een stille revolutie die onze relatie tot tijd, ruimte en de duurzaamheid van het schrift bevraagt.
De architectuur van het moment: wanneer het schrift een bouwwerk wordt
Het werk van Yang Shuanming gaat op indrukwekkende wijze in dialoog met de fundamentele principes van de hedendaagse architectuur, vooral in zijn conceptie van ruimte en zijn beheer van tijd als creatief materiaal. Wanneer hij zijn holle karakters schrijft op 814 vierkante meter rijstpapier in vijftien uur en twintig minuten onafgebroken, maakt Yang Shuanming niet alleen kalligrafie: hij bouwt een tijdsgebouwd bouwwerk waarvan elke streek een hoofdligger vormt in de globale architectuur van het werk.
Deze architecturale benadering van kalligrafie vindt zijn wortels in de traditie van de dubbele haken karakters uit de Tang-dynastie, een techniek die Yang Shuanming heeft weten te revitaliseren en een nieuwe ruimtelijke dimensie heeft gegeven. Net zoals architect Louis Kahn zijn gebouwen conceptualiseerde als “geïnspireerde ruïnes” waarbij elk element deel uitmaakt van een betekenisvol geheel, beschouwt Yang Shuanming zijn monumentale kalligrafieën als structuren die bewoonbaar zijn voor het oog en de geest.
De architectonische dimensie van zijn werk blijkt vooral uit zijn beheer van de negatieve ruimte. De holle karakters creëren binnenruimtes die functioneren als binnenhoven in een kalligrafisch paleis. Deze techniek, die vereist dat elke streek verbonden is met de volgende in absolute continuïteit, legt een voorafgaande planning op vergelijkbaar met die van een architect die de plattegronden van een kathedraal tekent. Yang Shuanming moet elke beweging anticiperen, elke verbinding voorzien, het geheel vooraf voorstellen nog voordat hij de penseel op het papier zet.
De kunstenaar transformeert hiermee de handeling van het schrijven in een monumentaal bouwproces. Zijn werken zijn niet langer slechts gecalligrafeerde teksten, maar letterlijke architecturen waarin men kan verdwalen als in een doolhof van Borges. Deze benadering revolutioneert ons begrip van de traditionele Chinese kalligrafie door er een stedebouwkundige dimensie aan toe te voegen: zijn “gecombineerde karakters” creëren tekstuele wijken, zijn continue verbindingen tekenen inktboulevards, en het geheel vormt een metropool van tekens waarvan Yang Shuanming de visionaire stadsplanner zou zijn.
De fysieke prestatie die het continue schrijven van meer dan vijftien uur inhoudt, roept ook de grote middeleeuwse bouwplaatsen op, waar technische bekwaamheid dienstdeed aan een spirituele visie. Yang Shuanming neemt dus gelijktijdig de rollen op zich van architect, hoofdopzichter en arbeider, en belichaamt in zijn persoon de volledige keten van architecturale creatie.
Deze architecturale dimensie overstijgt de simpele metafoor: zij structureert diepgaand de artistieke aanpak van Yang Shuanming. Zijn werken vereisen een fysieke verplaatsing van de toeschouwer, een wandeling langs die kilometers papier die het lezen transformeert in een architecturale route. De kunstenaar creëert zo “kalligrafische wandelingen” waarin de esthetische ervaring zich ontvouwt in tijd en ruimte, zoals bij die traditionele Chinese tuinen die ontworpen zijn om hun schoonheid geleidelijk aan de bezoeker te onthullen.
De moderne heldendicht: Yang Shuanming en de Homerische traditie
Als men Yang Shuanming in de geschiedenis van het vertellen zou plaatsen, zou zijn plaats onmiskenbaar zijn naast de grote aèden. Want zijn kalligrafische uitvoeringen zijn minder decoratieve kunst dan een moderne epiek, die narratieve vorm die het individuele prestatie omzet in een collectief verhaal. Wanneer Yang Shuanming zijn kalligrafische marathons aanvat, actualiseert hij de homerische traditie van de aède die, zowel door zijn fysieke prestatie als zijn kunst, het collectieve geheugen overbracht.
De analogie met Homerus is niet toevallig. Net als de Ilias en de Odyssee vereisen de monumentale werken van Yang Shuanming een ontvangttijd die ruimschoots de hedendaagse culturele consumptie overstijgt. Zijn 4.314 karakters geschreven in één adem vormen een ware tekstuele odyssee, een initiatisch reis waarbij de lezer-toeschouwer zijn gewone tijdsaanduidingen moet loslaten om de epische tijd van het werk binnen te treden.
De epische dimensie van Yang Shuanming’s werk komt allereerst tot uiting in de heroïsche aard van het bedrijf zelf. Meer dan vijftien uur onafgebroken schrijven, de verbinding behouden tussen duizenden karakters, weerstand bieden aan fysieke en mentale vermoeidheid: zulke beproevingen herinneren aan de werken van Hercules herzien door hedendaagse kunst. Yang Shuanming wordt zo de held van zijn eigen epiek, de kunstenaar die de grenzen van het menselijke opzoekt.
Maar de epiek van Yang Shuanming overstijgt de individuele prestatie om zich in te schrijven in een cultuurhistorische overdrachtsleer die echoot met de oorspronkelijke functies van de heldendichtkunst. Zijn werken, die klassieke Chinese literatuur omvatten zoals de “Gedichten van Mao Zedong” of de “Voorwoord tot het Orchideeënpaviljoen”, transformeren de kalligrafische daad in een daad van collectief geheugen. Yang Shuanming neemt daarbij de rol aan van de moderne aède, bewaker en overdrager van een tekstueel erfgoed dat hij door de kracht van zijn prestatie opnieuw in het heden plaatst.
De structuur van zijn werken volgt de verhalende codes van het epos. Zijn “gecombineerde karakters” creëren effecten van tekstuele polyfonie vergelijkbaar met de Homerische catalogi, die lange opsommingen die de Ilias punctueren en het werk zijn epische adem geven. De namen van de honderd bedrijven in Shanxi die hij kalligrafeert, de titels van de Chinese toeristische locaties die hij in één werk verzamelt: al deze hedendaagse catalogi veranderen de economische en geografische realiteit in episch materiaal.
Oraliteit, een essentiële dimensie van het Homerische epos, vindt ook haar plaats in de kunst van Yang Shuanming. Zijn openbare optredens, live uitgezonden en begeleid door commentaar, brengen de spectaculaire en collectieve dimensie van artistieke creatie terug. De kunstenaar wordt weer performer, en zijn publiek een getuige van een prestatie die hen overstijgt. Deze theatralisering van de creatieve daad brengt Yang Shuanming dichter bij de traditionele bardes voor wie de uitvoering onlosmakelijk was verbonden met het werk zelf.
Het epos van Yang Shuanming onderscheidt zich ook door zijn vermogen het intieme universeel te maken, een fundamenteel kenmerk van het epische genre. Zijn vijftien uur durende onafgebroken schrijven wordt een symbool van culturele weerstand, van trouw aan tradities in het licht van de versnelling van de hedendaagse wereld. Door te kiezen voor traagheid en contemplatie in een door het ogenblik gedomineerde wereld, biedt Yang Shuanming een epos van de duur die onze relatie tot tijd en creatie bevraagt.
De ambachtsman van het onmogelijke
Wat opvalt bij Yang Shuanming, is zijn vermogen traditionele ambacht te transformeren in een moderne conceptuele avontuur. Zijn “gecombineerde karakters” zijn geen eenvoudige kalligrafische spelen, maar plastische voorstellen die de aard van het Chinese schrift zelf in vraag stellen. Door samengestelde logogrammen te creëren die verschillende woorden in één grafische entiteit integreren, onderzoekt hij de combinatorische mogelijkheden van zijn taal met de precisie van een wiskundige en de durf van een dichter.
De techniek van de “enkele streek” die hij beheerst roept de onmogelijke uitdagingen op die kunstenaars uit de Renaissance zichzelf oplegden: schilderen zonder het penseel op te tillen, beeldhouwen uit een blok marmer, bouwen zonder steigers. Yang Shuanming sluit zich aan bij deze traditie van artistieke prestatie waarbij beperking een drijfveer voor creativiteit is. Maar in tegenstelling tot barokke ijdelheden dient zijn performance een coherente esthetische boodschap: aantonen dat schoonheid vaak voortkomt uit overwonnen moeilijkheid.
Zijn openbare tentoonstellingen, zoals die van 15 december 2022 bij de Hukou-watervallen, transformeren kalligrafie in totale kunst. Het indrukwekkende landschap van de watervallen, de televisie-uitzending, de aanwezigheid van officiële persoonlijkheden: alles draagt bij aan het maken van de kalligrafische daad tot een belangrijk cultureel evenement. Yang Shuanming slaagt erin de traditie toegankelijk te maken voor het grote publiek zonder haar te verdraaien.
De kunstenaar belichaamt ook die figuur van de kunstenaar-ondernemer die zo kenmerkend is voor de hedendaagse Chinese kunst. Vicevoorzitter van de Association de promotion de la culture chinoise [3], hij balanceert tussen de rollen van kunstenaar, cultureel ambassadeur en pedagogisch innovator. Zijn werken worden diplomatieke instrumenten, zijn technieken lesmethoden, zijn kunst een middel tot culturele uitstraling.
De poëzie van het overstijgen
Yang Shuanming biedt ons een poëtica van overschrijding die bijzonder weerklank vindt in onze tijd van verlegde grenzen. Wanneer hij stelt dat zijn technieken “het driedimensionaal denken cultiveren en het geheugen versterken” [4], prijst hij niet alleen de educatieve waarde van zijn methode aan, maar theoretiseert hij een esthetiek van inspanning die kunst maakt tot zowel een spirituele oefening als een esthetisch genoegen.
Zijn wereldrecords zijn geen eenvoudige kwantitatieve prestaties, maar symbolische drempels die werden overschreden ten dienste van een artistieke visie. Door meer dan zestien uur te wijden aan het schrijven van een werk, dwingt Yang Shuanming een contemplatief tempo af dat de toeschouwer ertoe aanzet zijn relatie tot creatieve tijd te heroverwegen. In een wereld waar digitale kunst onmiddellijke creatie mogelijk maakt, kiest hij bewust voor traagheid als een vorm van esthetisch verzet.
Deze poëtiek van het overstijgen sluit aan bij de Chinese traditie van de geleerde-kunstenaar die technische beheersing ziet als een weg naar geestelijke verheffing. Maar Yang Shuanming actualiseert deze traditie door er een spectaculaire dimensie aan toe te voegen die aanspreekt bij onze tijdgenoten die gewend zijn aan sportprestaties en mediagerichte records. Zo democratiseert hij de Chinese gescripte kunst zonder die te trivializeren.
De innovatie van Yang Shuanming ligt in zijn vermogen om een duizendjarige traditie levend te houden door deze aan te passen aan hedendaagse communicatieregelgeving. Zijn werken circuleren op sociale netwerken, zijn optredens worden live uitgezonden, zijn records worden erkend door internationale instanties: allemaal strategieën die zorgen voor wereldwijde zichtbaarheid van Chinese kalligrafie zonder afbreuk te doen aan haar authenticiteit.
De erfenis van het heden
Yang Shuanming stelt uiteindelijk een essentiële vraag: hoe geef je een artistiek erfgoed door zonder het te verstenen? Zijn antwoord ligt in die subtiele alchemie tussen formele innovatie en respect voor traditionele fundamenten. Door nieuwe technieken te creëren zoals zijn “gecombineerde karakters” en tegelijkertijd klassieke schriftsoorten perfect te beheersen, toont hij aan dat traditie alleen levend is als ze blijft evolueren.
Zijn schenkingen van werken aan Chinese sportmusea onthullen een fijne begrip van hedendaagse culturele uitdagingen. Door kunst en sport, cultuur en prestatie te combineren, bouwt hij bruggen tussen meestal gescheiden werelden. Deze kruisbestuivende benadering maakt hem een bruggenbouwer tussen generaties, in staat om traditionele kalligrafie te introduceren bij een publiek dat daar anders nooit interesse voor zou hebben.
De kunstenaar uit Shanxi herinnert ons eraan dat authentieke kunst vaak ontstaat uit de ontmoeting tussen voorbeeldige technische beheersing en een persoonlijke, bewuste visie. Yang Shuanming bezit die zeldzame kwaliteit van grote scheppers: het vermogen om erfgoed om te zetten in uitvinding, traditie in moderniteit, moeite in schoonheid. In een hedendaags artistiek landschap dat vaak wordt gedomineerd door het vergankelijke en spectaculaire, stelt hij een esthetiek voor van duur en diepgang die bewondering afdwingt.
Yang Shuanming is niet alleen een virtuoos van de kalligrafie: hij is een denker over kunst die via zijn monumentale optredens onze zekerheden over creatie, traditie en moderniteit bevraagt. Zijn oeuvre getuigt van deze eenvoudige maar revolutionaire waarheid: de kunst die het meest geworteld is in traditie kan de meest vernieuwende zijn, mits gedragen door een authentieke visie en compromisloze eis.
- Guinness World Records, “Grootste concertinaboek”, record gevestigd op 23 juni 2019 in Taiyuan, Shanxi, China, 814,26 m²
- Guinness World Records, “Grootste tentoonstelling van fotolijsten”, record gevestigd op 15 december 2022 bij Hukou Waterval Scenic Spot, Linfen, Shanxi, China, 15.289 lijsten
- “Yang Shuanming uit Shanxi werd verkozen tot vicevoorzitter van de Chinese Culture Promotie Vereniging”, Yidian.com, 21 oktober 2024
- “De kalligrafiewerken van Yang Shuanming verschenen op het internationale toneel”, Sohu.com, 15 mei 2025
